Қазақстанның Қытаймен және Үндістанмен байланысының парадигмалары: салыстырмалы талдау
DOI:
https://doi.org/10.26577/JOS.2021.v98.i3.07Аннотация
Әлемде жаһандық геосаяси кеңістіктегі қайтымсыз құрылымдық өзгерістер болып жатыр. Азия елдерінің қарқынды дамуы әлемнің геосаяси және геоэкономикалық құрылымына айтарлықтай өзгерістер әкелді. COVID-19 пандемиясының шектеулері дамушы Азия мемлекеттерінің тек өндірістік қуаттылықты қамтамасыз етуде ғана емес, сонымен қатар әлемдік жабдықтау тізбегі мен логистиканы сақтаудағы рөлін бұрынғыдан да көп көрсетті. Бұл үдерісте Қытайдың рөлі зор. Үндістан сонымен қатар байланыс арналарын кеңейту үшін жұмыс істейді, ал COVID-ден кейінгі әлемдік жеткізілім тізбегі Үндістанның ұмтылысы үшін жаңа жолдар ашады. Қытайдың «Белдеу және жол» бастамасымен интеграцияланған және Үндістанның альтернативті Чабахар портына қосылу үшін жұмыс істеп жатқан Қазақстан үшін көліктің рөлі өте маңызды. Еуропаны Азиямен байланыстыратын және Ресейді айналып өтетін балама жолдар ұсынатын географиялық орналасуын ескере отырып, Қазақстанның транзиттік әлеуеті өте зор.
Осыған орай, мақала Қазақстанның Қытай мен Үндістанға қатысты көлік саласындағы әлеуетін ашады. Біріншіден, біз «Қытай белдеуі және жол» бастамасының теориялық негіздерін талдаймыз. Содан кейін біз Қытайдың Қазақстанмен қарым-қатынасын, әсіресе COVID-19 кедергілері кезінде тексереміз. Әрі қарай, біз Үндістанның салыстырмалы тұрғысынан байланысының альтернативті көріністерін ұсынамыз. Қорытындылай келе, біз қазіргі серіктестіктер мен Қазақстанмен байланысты кеңейту мүмкіндіктерін бағалаймыз.
Мақаланың негізгі аргументі - Қазақстан Қытайдың белдеуі мен жол бастамасымен кең интеграцияланғанымен, өзінің көпвекторлы саясатына сәйкес өзінің байланыс арналарын сәтті әртараптандыруда.
