ҚАЗІРГІ ҚЫТАЙ ТІЛІНДЕГІ МҰНАЙ-ГАЗ ТЕРМИНОЛОГИЯСЫ: ТЕРМИНОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ДИСКУРСТЫҚ ТАЛДАУ
DOI:
https://doi.org/10.26577/JOS202511541Аннотация
Бұл мақалада ағылшын тілді дискурстың қытай тіліндегі мұнай-газ терминологиясының қалыптасуы мен дамуына ықпалы қарастырылады. Ғаламдану және халықаралық ынтымақтастық жағдайында Қытайдың терминологиялық жүйесі шетелдік лексикалық бірліктерді белсенді түрде қабылдап, бейімдеуде. Бұл кәсіби тілдің байытылуына әкелсе де, аудармада және терминологияны біріздендіруде қиындықтар туғызады.
Зерттеуде калькалау, транслитерация және мағыналық бейімдеу сияқты негізгі кірігу механизмдері талданады. Мұнай-газ терминологиясын аудару барысында туындайтын қиындықтарға тура баламалардың жоқтығы, термин үлгілерінің құрылымдық ерекшеліктері және мәдени факторлардың әсері ерекше назар аударылады.
Сала терминологиясын стандарттау мен біріздендірудің қазіргі тәсілдері қарастырылады: салалық сөздіктерді жасау, халықаралық стандарттарды пайдалану және кәсіби қауымдастық үшін электрондық дерекқорларды енгізу.
Жүргізілген талдау нәтижесінде болашақ зерттеулердің мүмкін бағыттары ұсынылады: техникалық терминологияны автоматтандырылған аудару, кірме сөздердің динамикасын зерттеу және Қытай мен басқа азиялық елдердің мұнай-газ терминологиясын салыстырмалы талдау.
Бұл зерттеудің қорытындылары мұнай-газ саласының мамандарына, аудармашыларға және лингвистика мен техникалық коммуникация саласында жұмыс істейтін зерттеушілерге пайдалы болуы мүмкін.
Түйін сөздер: мұнай-газ терминологиясы, қытай тілі, ағылшын тілді дискурс, аударма, бейімдеу, стандарттау, халықаралық стандарттар, техникалық коммуникация.
