АМВРОСИАН МАНУСКРИПТІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ТЕКСТОЛОГИЯЛЫҚ НҰСҚАЛАРЫ: ГАЛАТТАРҒА АРНАЛҒАН ЭФИОПИЯЛЫҚ МАНУСКРИПТПЕН САЛЫСТЫРМАЛЫ ЗЕРТТЕУ
DOI:
https://doi.org/10.26577/JOS202511211Аннотация
Бұл мақалада XVI ғасырға жататын Maqala Mikael 167 және XIV ғасырдағы Амвросиан манускрипті сияқты маңызды екі эфиопиялық қолжазбаның жан-жақты салыстырмалы талдауы ұсынылған. Екі манускрипт те апостол Павелдің хаттарының маңызды нұсқаларын қамтиды, алайда олардың арасында айтарлықтай айырмашылықтар анықталды. Бұл өзгешеліктер мәтіннің эфиопиялық дәстүрде берілу және сақталу үдерісін тереңірек түсінуге мүмкіндік береді.
Зерттеу барысында Maqala Mikael 167-мен салыстырғанда Амвросиан манускриптінде орын алған елеулі мәтіндік жол қалдырулар анықталып, олар жан-жақты талданады. Бұл айырмашылықтар тек мәтіндік вариациялар тұрғысынан ғана емес, сонымен қатар апостол Павел хаттарының мәтіндік дәстүрінің тарихи дамуын зерттеуде де маңызды рөл атқарады.
Мақала осы жол қалдыруларды және екі манускрипттің ерекшеліктерін зерттеу арқылы Павел хаттарының сыни басылымын жетілдіруге ықпал етіп, олардың тарихи және мәтіндік эволюциясына жаңа көзқарастар ұсынады. Сонымен қатар, зерттеу Maqala Mikael 167 манускриптінің неғұрлым толық әрі сенімді дереккөз екенін және апостол Павел хаттарының анағұрлым тұтас нұсқасын қамтитынын атап көрсетеді.
Сонымен қатар, Амвросиан манускриптінің тарихи-мәдени маңызы да назардан тыс қалмайды, өйткені ол эфиопиялық христиандықтағы Павел хаттарының таралуының ертерек кезеңін сипаттайды. Бұл салыстырмалы зерттеу қасиетті мәтіндердің сақталуындағы күрделі аспектілерді тереңірек түсінуге көмектесіп, мәтіндік сын саласындағы ғылыми ізденістерге өз үлесін қосады.
Түйін сөздер: эфиопиялық манускрипт, мәтіндік жол қалдырулар, салыстыру, Амвросиан манускрипті, мәтіндік сын.
