Қорқыт Атаның мифологиялық бейнесі: қазақ және түркі мәдениетіндегі рухани тәлімгер және батыр

Аннотация

Қорқыт атаның қазақ мәдениетіндегі және басқа этникалық контексттегі мифологиялық рөлін талдау күрделі символдық және әмбебап аспектілерді ашады. Аты аңызға айналған тұлға Қорқыт атаның ерлікпен, тағдырмен, рухани даналыққа байланысты көптеген мифологиялық бейнелері бар. Салыстырмалы зерттеулер Қорқыт ата бейнесінің қазақ, түрік, әзірбайжан мифологиясында әртүрлі реңктерге ие екендігін көрсетеді. Ол батыр-жауынгер және рухани тәлімгер ретінде көрінеді. Оның аңыздарында көбінесе өмірге келу мен өлімге байланысты су таңбалары, сондай-ақ аспандық және тәңірлік бірлестіктердің мотивтері бар. Бұл элементтер өмір, өлім мен өлместік туралы терең мәдени және философиялық идеяларды көрсететін ғарыштық және жердегі аспектілерді біріктіреді. Қорқыт ата бейнесі архетиптік бола отырып, мәдени-дәуірлік шекараларды еңсеріп, өмірдің терең мәселелері мен әмбебап мифологиялық тақырыптарға шабыттандырады.

Түйін сөздер: Қорқыт ата, мифологиялық символизм, мәдениетаралық интерпретация, батырлық архетип, рухани тәлімгер, мәдени контекст