ҚАЗАҚ ЖӘНЕ ҮНДІ МӘДЕНИЕТІНІҢ ҰЛЫ ӨКІЛДЕРІНІҢ (ШӘКӘРІМ, ИҚБАЛ) ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ МҰРАЛАРЫНДАҒЫ ДІНИ-ФИЛОСОФИЯЛЫҚ КОНТЕКСТ.

Аннотация

Мақала ұлттық мәдениеттің екі ұлы өкілі (қазақ және үнді) – Шәкәрім мен Иқбалдың шығармашылық мұрасындағы діни-философиялық контекстті анықтау мен талдауға арналған. Ғылыми-техникалық революцияның жетістіктеріне қарамастан, адамзат қоғамы бүгінде рухани құндылықтар мен моральдық нұсқаулардың өзгеруімен әлеуметтік және моральдық дағдарысты бастан кешіруде. Ал дәстүрлі мәдениет пен дәстүрлі дүниетаным негіздеріне, мәңгілік құндылықтарға үндеу бұрынғыдан да ерекше өзектілік пен мәнге ие болуда. Зерттеудің негізгі идеясы – қазақ және үнді халықтары әлемінің дәстүрлі суретіндегі руханият негіздерін діни-философиялық синкретизм аспектісінде жан-жақты зерттеу. Қоғамның моральдық-этикалық бағдар жүйесін қалыптастырудағы діни-философиялық идеялардың рөлі айқындалады. Бір қарағанда бір-бірінен алшақ болып көрінетін түркі және үнді өркениеттерінің жақындық дәрежесі, дәстүрлі дүниетанымның рухани-адамгершілік құрылымын құрайтын жетістіктері сараланады. Қазақ және үнді халықтарының ұлы ойшылдарының шығармашылық мұрасының діни-философиялық қыры бүгінгі таңда адамзаттың рухани өмірінде маңызды рөл атқара отырып, жаңа мағына мен мәнге ие болуда. Қазақ пен үнді ойшылдары адамның өз күшіне деген сенімін қайтаратын, әлеуметтік апатия мен бұқараның үмітсіздігін жойып, жеке және қоғамдық сананы рухани құндылықтарға, жеке тұлғаны өз алдына шығармашылық әрекетке бұратын руханиятқа үлкен мән берген.

Түйін сөздер: ойшылдар, руханият, адамгершілік кемелдік, діни-философиялық синкретизм.