Қытайдың «Бір белдеу, бір жол» бастамасы: геосаясат пен коронавирустық дағдарыс арасы

Аннотация

Бұл мақалада Қытайдың «Бір белдеу, бір жол» бастамасындағы немесе БЖБ (BRI) елдеріндегі қатысушы және қатыспайтын елдердің мүдделері кең контексте талданған. Осылайша, «Қытай мен басқа елдер арасындағы қайшылықтар мен мүдделердің сәйкессіздігі неде?» деген жетекші сұраққа жауап іздестіріледі, сондықтан бұл талдау әлемдегі BRI-дің ықтимал және мүмкін болатын экологиялық салдарына назар аударады. Демек, BRI параметрлері халықаралық қатынастарға BRI-дің анықтаушы ықпалына сенуден бастап жобадан жақын арада бас тартуға дейінгі көзқарастарға мамандар арасында басым пікірлерді анықтау үшін әртүрлі қырынан зерттеледі. Дегенмен, мақала авторлары жобаның BRI-ге қатысушы мемлекеттердің саясатын дамытуға, сондай-ақ халықаралық қатынастар саласындағы зерттеулерде маңызды екенін алға тартады. Осылайша, мақалада BRI басқа мемлекеттердің Қытайға қазірдің өзінде өсіп келе жатқан тәуелділігін күшейтеді деген қорытынды айтылады. Оның мысалдары 2020 жылғы коронавирустық дағдарыс кезінде, ЕО-ның геосаяси осалдығы фонында Қытай гегемондық рөлін көрсетуде, экономикалық тұрғыдан осал елдерге несие беру және әлемнің қалған бөлігін медициналық жабдықтармен қамтамасыз етуде маңыздылығын тағы бір рет растады. BRI мұндай тәуелділікті азайтпайтыны анық, бұл Бейжің тұрғысынан жобаның мақсаты емес, керісінше, олар одан да терең мән-мағына беруге күш салады. Экономикалық тұрғыдан осал елдерге несие беру және әлемнің қалған бөлігін медициналық жабдықтармен қамтамасыз ету арқылы гегемондық рөл де маңызды. Түйін сөздер: BRI, бастама, Қытай, Еуропалық Одақ, Орталық Азия, ұлттық мүдде, қиындықтар, тәуекелдер, мүмкіншіліктер.