Имам Сығнақи және оның «Рисала дар тарджима-и Ахмад Ясcауи» еңбегі
DOI:
https://doi.org/10.26577/JOS.2021.v99.i4.09Аннотация
Түркі қоғамы арасында сопылық орнағаннан кейін, түркілер өмірінде көптеген маңызды оқиғалар орын алды. Түркі сопылық мәдениетінің тамаша үлгілері тіл, әдебиет, өнер, философия, музыка және басқа да көптеген әлеуметтік салаларда көрініс тапты. Осылайша, сопылық мәдениетті бейнелейтін және түркі-ислам тарихында маңызды орын алатын көрнекті тұлғалардың шығармалары адамзатқа және ғылыми қауымдастыққа ұсыну ұлттық мәдениетіміз бен рухани құндылықтарымызды сақтау мен келесі ұрпаққа жеткізу жолында маңызды жұмыс болып саналады. Сопылық тариқаты өкілдерінің өмірі мен қызметі туралы көптеген еңбектер жазылған. Олардың арасында Абдулхалиқ Гиждувани қажының көптеген еңбектері бар: Мысалы, Макамат-и Қожа Жүсіп Хамадани, Хадиқат ул-Арифин Қажы Исхақ және Джавахир ул-абрар мин әмуаж илбихар Ахмед Махмуд Хазини. Жоғары рухани тұлғалардың өмірі мен адамгершілігін көрсететін мұндай дидактикалық шығармалар діни және мистикалық мәдениеттің маңызды үлгілері болып табылады. Соңғы жылдары Қожа Ахмед Яссауидің өмірі мен шығармашылығы жөнінде көптеген зерттеулер жүргізілді, кейбір жаңа дереккөздер ашылды. Осыған қарамастан, көптеген кітапханаларда Қожа Ахмед Ясауи мен Ясауи мектептері туралы әлі зерттелмеген көптеген кітаптар бар. Қожа Ахмад Яссауи туралы көптеген аңыздар, әңгімелер халық әдебиетінде, жазба мәдениетінде және әдебиет үлгілерінде кездеседі. Мұндай еңбектердің ішінде Өзбекстан Республикасы Ғылым академиясының Әбу Райхан Беруни атындағы Шығыстану институтының қолжазбалар қорында сақталатын имам Хусомиддин Сығнақидің «Рисола дар таржима-и Ахмад Яссауидің» ерекше маңызы бар еңбегін көпшілік назарына ұсынуға және талдауға тырысамыз. Мұндай туындылар сопылықтың қоғамдағы рухани, әлеуметтік және мәдени қызметі, шейх пен студенттің қарым-қатынасы тұрғысынан құнды, сопылықтың интеллектуалды өлшемін көрсетеді. Түйін сөздер: сопылық, Қожа Ахмад Яссауи, Яссауи, Даналық, Тәртіп, Түркістан.