ХІХ ғасырдағы қазақ поэзиясындағы сопылық сарын көріністері - Казахская поэзия ХІХ века в суфийском аспекте
59 81
Кілттік сөздер:
сопылық ілім, тезаурус, суфийское учение,Аннотация
Мақалада ХІХ ғасырдағы қазақ поэзиясының негізгі өкілдерінің шығармалары сопылық мән тұрғысында қарастырылады. Шал ақыннан бастап, Құлан Алдабергенұлына дейін оншақты ақындардың фәлсапалық лирика тезаурусы зерттеле келе, барлығы дерлік сопылық терминдермен таныс екендігі анықталды. Өмір жайлы толғаулары түркі ақыны Қожа Ахмет Йасауи хикметтерімен сарындас екені қазақ ақындарының сопылық поэзия үлгілерімен етене жақын екенін де байқатады. Алайда қазақ дүниетанымы сопылық ілімді өзіндік тұрғыда интерпретацияға салып, сопылық тезаурустың мәнін трансформациялауға бейім екенін көреміз. В статье рассматривается казахская поэзия ХІХ века в суфийском аспекте. Обзор творчества казах-ских поэтов этого периода дает основание утверждать, что они были хорошо знакомы с хикметами тюркского суфийского поэта Қожа Ахмета Ясауи, и следовательно, с суфийскими мотивами, сим-волами. Хотя суфийский тезаурус широко применялся в казахской поэзии, он претерпел трансфор-мацию как в значении, так в интерпретации.Библиографиялық сілтемелер
1 Қожа Ахмет Йасауи. Диуани Хикмет. – Қазан,1901.
2 Бес ғасыр жырлайды: 2 томдық. /Құрастыр.М.Мағауин, М.Байділдаев. – Алматы: Жазушы, 1989. Т.1. – 384 б., суретті.
3 Иасауи Қожа Ахмет. Диуани хикмет (Ақыл кітабы). – Алматы, 1993.
4 Сүйіншәлиев Х. ХІХ ғасыр әдебиеті. Жоғары оқу орындары филология факультеттері студенттеріне арналған оқулық. – Алматы: Ана тілі, 1992. – 360 б.
5 Бес ғасыр жырлайды: ХҮ ғасырдан ХХ ғасырдың бас кезіне дейінгі қазақ ақын-жырауларының шығармалары. Үш томдық. /Жауапты шығарушы М.Байділдаев. – Алматы: Жазушы, 1984. – (Қазақ ССР
Ғылым академиясы М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты). Т.2. /Құраст. М.Байділдаев, М. Мағауин. – 336 б.
6 Ислам: Энциклопедический словарь. – М.: Наука. Главная редакция восточной литературы, 1991. – 315 с.: ил.
7 Фильштинский И.М. История арабской литературы Х-ХҮШ вв. М.: Наука,1991.
8 ХІХ ғасырдағы қазақ ақындары. – Алматы: Ғылым, 1988. – 352 б.
9 Бес ғасыр жырлайды: ХҮ ғасырдан ХХ ғасырдың бас кезіне дейінгі қазақ ақын-жырауларының шығармалары. 2 томдық. /ҚазССР Ғылым акад. М.О.Әуезов атындағы әдебиет және өнер ин-ты,
Құрастыр.: М.Мағауин, М.Байділдаев. – Алматы: Жазушы, 1989. Т.2. – 496 б., суретті.
10 Қабдолов З. Сөз өнері (Әдебиет теориясының негіздері).Жоғары оқу орындарына арналған оқулық. Өңделіп, толықтырылған екінші басылымы. – Алматы: Мектеп, 1976. – 374 б.
11 Бес ғасыр жырлайды: ХҮ ғасырдан ХХ ғасырдың бас кезіне дейінгі қазақ ақын-жырауларының шығармалары. Үш томдық. /Жауапты шығарушы М.Байділдаев. – Алматы: Жазушы, 1984. – (Қазақ ССР
Ғылым академиясы М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты). Т.3. /Құраст. М. Байділдаев, М. Мағауин. 1985. – 352 б.
2 Бес ғасыр жырлайды: 2 томдық. /Құрастыр.М.Мағауин, М.Байділдаев. – Алматы: Жазушы, 1989. Т.1. – 384 б., суретті.
3 Иасауи Қожа Ахмет. Диуани хикмет (Ақыл кітабы). – Алматы, 1993.
4 Сүйіншәлиев Х. ХІХ ғасыр әдебиеті. Жоғары оқу орындары филология факультеттері студенттеріне арналған оқулық. – Алматы: Ана тілі, 1992. – 360 б.
5 Бес ғасыр жырлайды: ХҮ ғасырдан ХХ ғасырдың бас кезіне дейінгі қазақ ақын-жырауларының шығармалары. Үш томдық. /Жауапты шығарушы М.Байділдаев. – Алматы: Жазушы, 1984. – (Қазақ ССР
Ғылым академиясы М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты). Т.2. /Құраст. М.Байділдаев, М. Мағауин. – 336 б.
6 Ислам: Энциклопедический словарь. – М.: Наука. Главная редакция восточной литературы, 1991. – 315 с.: ил.
7 Фильштинский И.М. История арабской литературы Х-ХҮШ вв. М.: Наука,1991.
8 ХІХ ғасырдағы қазақ ақындары. – Алматы: Ғылым, 1988. – 352 б.
9 Бес ғасыр жырлайды: ХҮ ғасырдан ХХ ғасырдың бас кезіне дейінгі қазақ ақын-жырауларының шығармалары. 2 томдық. /ҚазССР Ғылым акад. М.О.Әуезов атындағы әдебиет және өнер ин-ты,
Құрастыр.: М.Мағауин, М.Байділдаев. – Алматы: Жазушы, 1989. Т.2. – 496 б., суретті.
10 Қабдолов З. Сөз өнері (Әдебиет теориясының негіздері).Жоғары оқу орындарына арналған оқулық. Өңделіп, толықтырылған екінші басылымы. – Алматы: Мектеп, 1976. – 374 б.
11 Бес ғасыр жырлайды: ХҮ ғасырдан ХХ ғасырдың бас кезіне дейінгі қазақ ақын-жырауларының шығармалары. Үш томдық. /Жауапты шығарушы М.Байділдаев. – Алматы: Жазушы, 1984. – (Қазақ ССР
Ғылым академиясы М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты). Т.3. /Құраст. М. Байділдаев, М. Мағауин. 1985. – 352 б.
Жүктелулер
Как цитировать
Akhmetbekova, A. K. (2016). ХІХ ғасырдағы қазақ поэзиясындағы сопылық сарын көріністері - Казахская поэзия ХІХ века в суфийском аспекте. ҚазҰУ хабаршысы. Шығыстану сериясы, 65(4). вилучено із https://bulletin-orientalism.kaznu.kz/index.php/1-vostok/article/view/479
Шығарылым
Бөлім
ФИЛОЛОГИЯ
