ХХ ғасырдағы Таяу Шығыс аймағында көмірсутек картелінің құрылуы.Образование нефтяного картеля на Ближнем и Среднем Востоке в XX веке.

Авторлар

  • K. А. Zhunis Əл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы қ.
        45 45

Кілттік сөздер:

Ұлттық Лига, Араб Шығысы, Тurkish Petroleum компаниясы, пайыз, Месопотамия, Лига Наций, Арабский Восток, Турецкая нефтяная компания, процент, Месопатамия,

Аннотация

ХХ ғасырда Араб Шығысындағы мұнай қорлары үшін ағылшын, американ, неміс, голланд жəне француз монополистерінің араларында қиян-кескі күрес басталды. Жер шарының осы аймағында мұнайдың өнеркəсіптік деңгейдегі қорлардың бар екендігі айқындалғаннан соң, батыс мұнай монополияларының осы бағытқа жұлқына ұмтылыстары байқалды. Мұнайдың мол қоры ағылшындықтарды қызықтырды. Тоқырауға ұшыраған шаһ үкіметімен ағылшындықтар тез арада келісімшартқа отырды. Бастапқы кезде барлау, кейіннен бұрғылау жұмыстары ағылшындардың сенімін ақтай алмайтындай көрінді. Бірақ күш-жігер мен мол қаржы жұмсаудың нəтижесінде 1908 жылы 26 мамыр айында биіктігі 15 метрге дейін шапшыма болып атқыланған мұнай көзі табылды. Осылайша, Орта Шығыста мұнай өнеркəсібі дүниеге келді. Мұнай өндіретін компания «Ағылшын Парсы бірлігі» деп аталды. В данной статье рассматривается нефтяная политика западных держав на Ближнем и Среднем Востоке, а также их поли- тика в направлении создания картеля в регионе.

Библиографиялық сілтемелер

1 Тьюгендхэт К., Гамильтон А. Нефть. Са-
мый большой бизнес. – М.: Прогресс, 1978.
2 Ергин Д. Добыча. Всемирная история борь-
бы за нефть, деньги и власть: пер. с англ. – 2-е
изд. – М.: Изд. ДеНово, 2001.
3 Саяси сөздік/ Орысша редакциясын
басқарған проф. Б.Н. Пономарев. – Алма-Ата:
Қазақ Мемлекеттік баспасы, 1959.
4 Араслы Э.Г. Экономические связи ОАР с
арабскими странами. – М.: Наука, 1967.
5 Саттаров Т.С. Нефть и антиимпериалисти-
ческая борьба (1960-1970 гг.). – Ташкент: Фан,
1974.

Жүктелулер

Как цитировать

Zhunis K. А. (2016). ХХ ғасырдағы Таяу Шығыс аймағында көмірсутек картелінің құрылуы.Образование нефтяного картеля на Ближнем и Среднем Востоке в XX веке. ҚазҰУ хабаршысы. Шығыстану сериясы, 61(4). вилучено із https://bulletin-orientalism.kaznu.kz/index.php/1-vostok/article/view/416

Шығарылым

Бөлім

ТАРИХ