Осман империясының Ахмед Шауқи поэзиясындағы көрінісі
DOI:
https://doi.org/10.26577/JOS.2023.v104.i1.09Аннотация
Египет шығыс-батыс жолының ең маңызды аймағы әрі батысқа қарай ашылатын Жерорта теңізі бассейні. Қақпа ретінде орналасқандықтан, ол әр ғасырда ірі мемлекеттердің қызығушылығын тудырып, оның назарында болды. 19 ғасырда Мысырдың стратегиялық маңыздылығына байланысты Франция мен Англия елдегі отаршылдық мүдделерін көздеді. Бұл елде еуропалық биліктердің Египеттегі отаршылдық әрекеттері Мысырдың Осман империясынан оқшаулануына, сондай-ақ әртүрлі ойлау ағымдарының қалыптасуына да әсер етті. Олардың арасында Мысыр зиялылары мен олардың халифат туралы көзқарастары, сонымен қатар ұлт туралы нақты түсініктердің қалыптасуы болды.
Исламшылдық пен ұлтшылдықтың әсері Мысыр және осы елде тұратын зиялы қауымнан көрініс тапты. Біз Мысыр ойшылдарының бірі ақын Ахмед Шауқиді таңдадық, өйткені ол Әбдел-Хамид II кезінде өзін Осман империясына арнаған түрік текті араб. Осы уақыт ішінде Мысырда ұлтшылдық ұғымы әртүрлі жолдармен көрінді. «Османлы халифатына қатысты египет ұлтшылдығы» Ахмед Шауқидің ұлтшылдыққа берген анықтамасы болды. Халифатқа берілгендіктен, оның исламдық одақ деген ұғымы бар; Ахмед Шауқи – Мысырды жақсы көретін ұлтшыл әрі ойшыл. Ал ислам бірлігі мен ұлтшылдық элементі бұл зерттеудің негізгі бағыты болып табылады.