«Лури тілі» терминінің пайда болуы: тарихи зерттеу
DOI:
https://doi.org/10.26577/JOS.2021.v96.i1.03Аннотация
Бұл мақала лури тілінің парсы тілімен даулы мәселелеріне арналған және луридің парсы тілінен бөлек тілдік отбасы екенін, тіпті орта кезеңде де, немесе оны тек қазіргі орта парсы диалектісі ретінде қарастыру керектігін анықтауға бағытталған. Лури – Иранның оңтүстік-батысындағы кең территорияда, Лорестан, Чахар Махал және Бахтиари, Хузестан, Исфахан, кохгилуйе және Бойер Ахмад провинцияларында, сондай-ақ Фарста лур тайпалары сөйлейтін жаңа иран тілі болып саналады. Тарихи дәлелдерге сүйене отырып және диахрондық тұрғыдан алғанда, авторлар лури сияқты бірыңғай тіл ғана емес, сонымен қатар лури деп аталатын тіл іс жүзінде орта парсы тілінің қазіргі заманғы тілдері болып табылады деген теорияны алға тартты. Бұл идея негізінен лури туралы алдыңғы әдебиеттерге негізделген, бірақ сонымен бірге осы мақалада келтірілген басқа да тұжырымдармен расталады. Ерте ислам ғасырларының тарихи деректерінде лур тайпасы туралы ескертудің болмауы, "лур" сөзінің этимологиясы және лури тілінің тарихи сипаттамалары жоғарыда аталған теорияны қолдайтын негізгі дәлелдер мен дереккөздерін береді, олар лури мен парсы тілінің тарихи кезеңдері арасындағы грамматикалық салыстырумен толықтырылады. Түйін сөздер: лури тілі, ерте Жаңа парсы, орта парсы, диалектология, тарихи лингвистика.