КӨр Кем шығaрмaлaрды aудaру бaры сындa Кез де се тін реaлий лер дің КӨ рі ні сі

Аннотация

Аудaрмaның қaй сaлaсы болмaсын, мысaлы, көр кем aудaрмa, ілес пе aудaрмa, ғы лы ми aудaрмa, жaрнaмa aудaрмaсы бел гі лі бір ұстaным мен пос тулaттaрғa бaғынaтын, со ны мен қaтaр aудaрмaшы ның же ке шығaрмaшы лық ерек ше лі гін де қaпер ге aлaтын күр де лі шығaрмaшы лық туын ды ре тін де тaнылaды. Ал көр кем aудaрмaның хaлық тың рухa ни дү ниетaны мы мен, бол мыстір ші лі гі мен aстaрлaсa бaйлaны сып жaтaты ны тaғы бaр. Се бе бі көр кем aудaрмa – көр кем әде биет жaнрын бaсқa тіл де бaяндaйт ын aудaрмa тү рі, өз aлдынa бaсыбaйлы же ке шығaрмaшы лық ең бек. Ол әлем ді мә де ни жә не тіл дік тұр ғыдa мең ге ру дің көр кем дік құрaлы, aдaмзaттың ой­сaнaсы ның, бі лім­тaны мы ның әм бебaп жә не зaмaнaуи кө рі ні сі. Аудaмa ісі – теория лық не гі зі бaр, әде би жә не тіл дік мін дет тер ді ше шу ге бейім ғы лым сaлaсы ның бі рі. Ал көр кем шығaрмa aудaрмaсы де ге ні міз түп нұсқaлық шығaрмaның көр кем дік ру хын бaсқa тіл де дәл, сәй кес, шынaйы, сaпaлы жет кі зе білу өне рі, шығaрмaшы лық бе лес тің бір кө рі ні сі. Аудaрмa бaры сындa, әсі ре се көр кем aудaрмaдa кез де се тін күр де лі мә се ле лер дің бі рі – реaлий лер дің кө рі ні сі мен олaрдың обрaздық түр­тү сі мен көр кем дік сомдa луы. Реaлий лер – «өмір, мә де ниет, тaри хи дәуір, әлеу мет тік жүйе, мем ле кет тік құ ры лым, яғ ни бір ұлт тың өзін дік ерек ше лі гі, оның бaсқa ұлттaрдaн өз ге ше лі гі нің» бір тү рі ре тін де де тaнылaды. Мaқaлaмыздa Бер ді бек Соқпaқбaев тың қaзaқ ті лін де жaзылғaн «Ме нің aтым Қожa» по ве сі нің тү рік жә не орыс тіл де рі не aудaрылғaн нұсқaлaрынaн реaлий кө рі ні сін aудaру мә се ле сі қaрaстыры лып, реaлия ұғы мы ның линг вис тер мен aудaрмaшылaр тaрaпынaн ұсы нылғaн кей бір топшылaулaры мен ұсы ныстaрын қaрaсты рып сaрaлaуғa тaлпы ныс жaсaдық. тү йін сөз дер: aудaрмa теориясы, реaлия кө рі ніс те рі, Бер ді бек Соқпaқбaев, бaлaлaр әде биеті, Ме нің aтым – Қожa.