АбАй ҚұнАнбАйұлы мен ШәКә рім ҚұдАйбердіұлы ның шы ғАр мАлА рын дАғы мАтуриди се нім меК тебі нің мА ңыз дылығы

Аннотация

Қaзaқ хaлқы ның дәс түр лі ді ни тaны мындaғы тұ жы рымдaр ислaм ді ні нің не гі зі сaнaлғaн Құрaн жә не хaдис мә тін де рі нен aлынғaн. Әр ел дің өзі не тән зиялы қaуымы болaты ны бел гі лі. Нaғыз зиялы қaуым өкіл де рі өз қоғaмындaғы қордaлaнғaн мә се ле лер ді зaмaнa тaлaптaрынa сaй зер де леп, ше шім жолдaрын із деу, өз елі нің рухa ни, мә де ни бол мы сын нaсихaттaп, сaқтaп, оны өс ке лең ұрпaққa aмaнaттaу мін де тін aтқaрaды. Мі не сол се беп ті, әр ел дің рухa ни­мә де ни болмы сын ондaғы зиялы қaуым өкіл де рі нің ең бек те рі мен ой­тұ жы рымдaрынa қaрaп пaйымдaймыз. Мә се лен өз де рі нің шығaрмaлaрындa теоло гиялық жә не ді ни­құ қық тық мә се ле лер ді тaлдaғaн Абaй мен Шә кә рім сын ды ұлы клaссик aқын, ой шылдaры мыз дың ді ни ой­тұ жы рымдaрын зер деле ген де қaзaқ хaлқы ның нaным­се ні мі мен өмір сү ру сaлты ның ислaммен бі те қaйнaсқaнын aнық кө ре міз. Қaзір гі тaңдa осынaу дәс түр лі ді ни жүйені мaнсұқтaйт ын, өз ұл ты ның рухa ни құн дылықтaрынaн, дәс түр лі ді ні мен ді лі нен, сaлт­сaнaсынaн же рі ген түр лі ді ни топтaр мен же ке ле ген тұлғaлaр пaйдa бол ды. Бұл тен ден ция елі міз дің рухa ни дегрaдaцияғa ұшырa уынa әке ліп со ғудa. Мaқaлaның не гіз гі мaқсaты – ұлт тық ді ни ко ды мыз ды Абaй мен Шә кә рім ең бек те рін де гі ді ни тұ жы рымдaрды не гіз ге aлa оты рып, қaзaқ хaлқы ның ді ни тaны мын дін мен дәс түр сaбaқтaсты ғы идеясы не гі зін де пaйымдaу. тү йін сөз дер: Құрaн мә тін де рі, имaм Мaту ри ди, теоло гия, имaн, ді ни тaным.