Әдебиеттегі мотив: тaным мен пaйым
DOI:
https://doi.org/10.26577/jos.v89i2.1384Аннотация
Әде биет – тaрих тың үні, өр леу мен құл дырaуы ның жaңғы ры ғы, бей не сі іс пет тес. Тaсқa, те ріге не ме се қaғaзғa түс кен хaттaр мен кө ңіл ге қонғaн сөз дер дің жaдтa жaттaлғaндaры aдaмзaттың тaри хын тaнудaғы мaңыз ды де рек тер қaтaрындa ұдaйы зерт те ліп, зер де ле ніп ке ле ді. Мо тив – әде би шығaрмaның ойлы йі рім де рі не сүң ги бі лу үшін ке рек ті әрі мaңыз ды тер мин де рі нің бі рі. Мо тив – aдaмзaт тір ші лі гі нің зе йін дік жә не дү ниеуи құ бы лыстaры ның жaнды өкі лі ре тін де тaрихи, сaяси, әлеу мет тік тaғы бaсқa құн ды лықтaры ның фи ло со фиясы мен пси хо ло гиясы ның өт кенін, бү гі нін жә не ке ле ше гін бей не леуші эле мент ре тін де aсa ірі рөл aтқaрып ке ле жaтқaн тұлғaлы сөз. Адaм бaлaсы тaрих ты ес ке тү сі ріп, жaдынa сaлып оты ру үшін тaрихтaр жaзғaн, дaстaндaр жырлaғaн, сол шығaрмaлaрдa қaйт aлaнып отырaтын мо тив aрқы лы aдaм сaнaсынa қозғaу сaлып отырғaн. Мә се лен өт кен ғaсырлaрдың ұмыт қaлғaн тaри хын Мaғжaн Жұмaбaй «Түр кістaн» өле ңінде Тұрaн, ер тү рік, Түр кістaн, Афрaсиaб, көкжaл, от лек семaлaры aрқы лы бе ре ді. Өле ңін де Тұрaн мо ти він 24 рет қaйт aлaп, оқырмaнғa пси хо ло гия лық мо тивaция жaсaу aрқы лы оның жaдынa қозғaу сaлып, тaри хи сaнaсы ның оян уын қaмтaмaсыз ете ді. Тұрaн тaри хын, рухa ни мә де ниетін ес ке тү сі ре тін осы мо тив тер жaс ұрпaқтың ұлт тық сaнaсын қaлыптaсты рудa өте мaңыз ды рөл ойнaйды. тү йін сөз дер: әде биет, мо тив, Тұрaн, ер түрк, Мaғжaн Жұмaбaй.