«Байбөрі баласы Бамсы-Бәйрек туралы жырдағы» көне түркі мифологиясы. Древне тюркская мифология в былине о сыне Байбори Бамсы-Байрек.

Авторы

  • B. S. Abzhet. Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті
  • Z. Yildirim. Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті
        111 3476

Ключевые слова:

Қорқыт ата, миф, оғыз, түрік, сюжет, мотив, үйлену, наным-сенім,

Аннотация

Мақалада «Қорқыт ата кітабында» айтылатын жырларының ішіндегі Бамсы-Бәйрекке қатысты жырда орын алған оғыз тайпаларының көне наным-сенімдері мен байырғы түркі халықтарының мифтік элементтері және шамандық нанымындарына байланысты дүниеге келген көне сюжеттер арнайы қарастырылады. Көне дәуірлерден бері сақталған байырғы түркі халықтарының нанымдары мен әлемнің жаратылысы турасында дүниеге келтірген мифтік түсініктері жақсы сақталған, кітап кейінірек исламдық құндылықтарды қабылдаған кезеңде хатқа түскенімен жырдың бойында ескі нанымдар көп өзгеріске ұшырамағандығы зерттеу нысанына айналады. В статье рассматрываются древние сюжеты шаманских верований и мифических элементов тюркских народов и древние верования огузских племен которые имели в эпосах, охвативших Бамсы-Байрек по «Книге моего деда Коркута».

Библиографические ссылки

1 Әуезов М. Әдебиет тарихы. Жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған. – Алматы: Ана тілі, 1991. – 240 бет.
2 Қазақ фольклорының типологиясы. Түркістан: «Тұран» баспасы, 2009. – 376 бет.
3 Ыбыраев Ш. Эпос әлемі. – Алматы: Ғылым, 1993. – 296 бет.
4 Қорқыт ата кітабы. Оғыздардың батырлық жырлары: Эпос/Орыс тілінен ауд. Ә.Қоңыратбаев, М.Байділдаев. – Алматы: Жазушы, 1986. – 128 бет.
5 Бердібай Р. Бес томдық шығармалар жинағы. Эпос – ел қазынасы. 1-том. – Алматы: «Қазығұрт», 2005. – 464 бет.
6 Қоңыратбаев Ә. Көп томдық шығармалар жинағы. – Алматы: «МерСал» Баспа үйі, 2004. Т.1. Фольклортану мәселелері.
– 2004. – 554 бет.
7 Қазақ ертегілері. – Алматы. Жазушы. Т.1: Қиял-мифтік ертегілер. – 2000 – 272 бет.
8 Әуезов М. Әдебиет туралы. О литературе. Оқу құралы. – Алматы, «Санат», 1997. – 304 бет.
9 Фольклор шындығы. – Алматы: Ғылым, 1990. – 264 б.
10 Геродот. История./Пер. С греч. И комм. Г.А.Стратановского. Вступ. Статья И.Е.Сурикова.-М.: ОЛМА-ПРЕСС. Инвест, 2004.-640с.

Загрузки

Как цитировать

Abzhet., B. S., & Yildirim., Z. (2016). «Байбөрі баласы Бамсы-Бәйрек туралы жырдағы» көне түркі мифологиясы. Древне тюркская мифология в былине о сыне Байбори Бамсы-Байрек. Вестник КазНУ. Серия Востоковедения, 68(2). извлечено от https://bulletin-orientalism.kaznu.kz/index.php/1-vostok/article/view/565